Sipiira mu ngeri y'okujjanjaba olukona

Bw’olaba obubonero buno, yeeyite ambulensi mangu ddala. Eddagala ly’olukona likolera ddala mu ssaawa entonotono oluvannyuma lw’olukona okutandika.

Engeri ki ez’okujjanjaba olukona ezikulu?

Waliwo engeri nnyingi ez’okujjanjaba olukona okusinziira ku kika ky’olukona n’obungi bw’okulumizibwa. Ezisiinga obukulu ze zino:

1. Okuziyiza omusaayi okukakkana: Eddagala nga tPA lisobola okumenya omusaayi ogukakkanye mu bwongo. Lino liteekwa okuweebwa mu ssaawa 3-4.5 oluvannyuma lw’obubonero okutandika.

2. Okuggyawo ekyaziba omusaayi: Abasawo basobola okukozesa obutundu obutonotono okuggyawo ekyaziba omusaayi mu bwongo.

3. Okuddaabiriza obwongo: Oluvannyuma lw’olukona, obujjanjabi nga physiotherapy n’occupational therapy biyamba okuzza obusobozi obwafiira.

4. Eddagala: Eddagala lisobola okuweebwa okuziyiza omusaayi okukakkana n’okutereeza embeera eziyinza okuvaamu olukona.

5. Okulongoosa enkola y’obulamu: Okukendeza ku kunywa ssigala, okunywa omwenge, n’okulya emmere ennungi kiyamba okuziyiza olukona okudda.

Engeri ki eyokuziyiza olukona okudda?

Okuziyiza olukona okudda kye kimu ku byetaagisa ennyo oluvannyuma lw’olukona olusooka. Abasawo basobola okuwa amagezi ku ngeri z’okukola kino:

• Okulya emmere ennungi n’okukola eby’okuyitimuka

• Okukendeza ku kunywa ssigala n’omwenge

• Okufuna obujjanjabi bw’embeera eziyinza okuvaamu olukona nga high blood pressure

• Okutwala eddagala nga bwe liragiddwa

• Okugenda mu kukeberwa kwa buli mwezi

Okugoberera amagezi gano kiyamba nnyo okukendeza ku katyabaga k’olukona okudda.

Engeri ki ez’okuyamba omulwadde w’olukona mu kiseera eky’amangu?

Okumanya engeri y’okuyamba omuntu alina obubonero bw’olukona kisobola okuwonya obulamu. Bino by’ebintu ebikulu eby’okukola:

1. Yeeyite ambulensi mangu ddala

2. Buuza omuntu oyo ebibuuzo ebyangu okukakasa oba akwatiddwa olukona

3. Mutereeze omulwadde obulungi okuziyiza okwetuga

4. Tegeeza abasawo ebirala byonna ebikwata ku mbeera y’omulwadde

Okukola kino mangu kiyamba omulwadde okufuna obujjanjabi bwangu ddala.

Engeri ki ez’okuddaabiriza omulwadde w’olukona oluvannyuma lw’okuva mu ddwaliro?

Okuddaabiriza omulwadde w’olukona oluvannyuma lw’okuva mu ddwaliro kiyinza okuba eky’okumala emyezi oba emyaka. Engeri z’okuddaabiriza omulwadde ziyinza okuba:

• Okuyamba mu mirimu egy’enjawulo egy’okuzza obusobozi obwafiira

• Okukakasa nti omulwadde atwala eddagala lye nga bwe liragiddwa

• Okuyamba omulwadde okukola eby’okuyitimuka nga bwe kiragiddwa abasawo

• Okukuuma omulwadde nga mulamu mu by’omutwe n’emirimu egy’enjawulo

• Okugenda n’omulwadde mu kukeberwa kwa buli mwezi

Okuddaabiriza omulwadde w’olukona kwetaaga obugumiikiriza n’obwagazi naye kiyamba nnyo mu kuzza obusobozi.

Olukona lwe ndwadde eyinza okukyusa obulamu bw’omuntu. Naye n’obujjanjabi obulungi n’okuddaabiriza, abantu bangi basobola okuzza obusobozi bwabwe oluvannyuma lw’olukona. Okumanya engeri z’okujjanjaba n’okuziyiza olukona kiyamba nnyo mu kulwanyisa endwadde eno.

Ekiragiro: Ebiwandiikiddwa wano bya kumanya buwandiike era tebirina kutwalirizibwa nga amagezi ga ddokita. Mwogere ne ddokita omukugu okufuna amagezi agakwata ku ggwe n’okujjanjaba kwo.